ΝΕΑΡΟΙ ΚΑΙ ΓΕΡΙΚΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ
 
     
     
  Μιλώντας για τους ποταμούς και τις κοιλάδες τους, οι γεωλόγοι χρησιμοποιούν συχνά τις εκφράσεις “νεαρός”, “ώριμος” και “γηραιός”. Οι εκφράσεις αυτές δεν αναφέρονται στην ηλικία, αλλά στις φάσεις εξελίξεως των ποταμών και των κοιλάδων τους.

Ένας νεαρός ποταμός έχει κοίτη με μεγάλη κλίση, μέσα σε κοιλάδα με απότομα τοιχώματα. Είναι, συνήθως, γρήγορος, ελικοειδής και με λίγους παραπόταμους. Μπορεί να σχηματίζει πολλούς καταρράχτες, μικρούς και μεγάλους. Ύστερα από μακροχρόνια διάβρωση, ο ποταμός γίνεται ώριμος. Η κλίση της κοίτης του είναι μικρότερη και η ταχύτητα της ροής του βραδύτερη. Η κοιλάδα του είναι πιο πλατειά (λεκανοειδής κοιλάδα). Ο γηραιός ποταμός, τέλος, προχωρεί αργά, σε στριφογυρίσματα μέσα από μια πολύ πλατειά κοιλάδα, που από την μεγάλη διάβρωση έχει μεταβληθεί σχεδόν σε επίπεδη πεδιάδα.

  
Νεανική ηλικία. Πρώτη ώριμη ηλικία. Δεύτερη ώριμη ηλικία. Γεροντική ηλικία.

Η κοίτη του ποταμού έχει μεγάλη κλίση.

Το ρεύμα είναι γρήγορο. Ο ποταμός δεν έχει παραποτάμους.

Η κοιλάδα του είναι στενή και ανώμαλη και σχηματίζονται καταρράκτες.

Η διάβρωση περιώρισε το ύψος της ξηράς.

Το ρεύμα είναι τώρα βραδύτερο και η κοιλάδα πλατύτερη.

Ο ποταμός έχει μερικούς παραποτάμους.

Τα ιζήματα συσσωρεύωνται στην κοιλάδα (καφέ χρώμα).

 Η διάβρωση ελάττωσε ακόμα περισσότερο την κλίση της κοίτης, το ρεύμα είναι ακόμα πιο βραδύ, η κοιλάδα πιο πλατειά και το αρχικό τοπίο γίνεται πιο ήρεμο, το ανάγλυφο πιο ομαλό.

Ο ποταμός άνοιξε πλατεία κοιλάδα, μέσα από την οποία ρέει σε μαιάνδρους.

 Η διάβρωση έχει μετατρέψει την κοιλάδα σε πεδιάδα.

Τα αρχικά χαρακτηριστικά έχουν εξαφανιστεί. Η κοίτη έχει ελάχιστη κλίση και το ρεύμα είναι πολύ βραδύ.

Ο ποταμός διαγράφει ακόμα περισσότερους μαιάνδρους, μερικοί από τους οποίους σχηματίζουν λίμνες.